مقدمه
اقتصاد ترکیه در ماه‌های اخیر شاهد تغییرات و چالش‌های متعددی بوده است؛ از یک‌سو رشد اقتصادی مثبت و افزایش ذخایر ارزی، و از سوی دیگر تورم بالا و فشار بر معیشت مردم. این گزارش مجموعه‌ای از مهم‌ترین تحولات اقتصادی، انرژی و گردشگری ترکیه در تابستان ۲۰۲۵ را بررسی می‌کند.
۱. تورم در ترکیه
بر اساس آمار رسمی سازمان آمار ترکیه (TÜİK)، نرخ تورم سالانه در ماه آگوست ۳۲.۹۵ درصد و نرخ تورم ماهانه ۲.۰۴ درصد اعلام شد.
- تحقیقات مستقل (ENAG) رقم بالاتری ارائه داده و تورم سالانه را ۶۵.۴۹ درصد برآورد کرده است.
- افزایش اجاره‌بها در ترکیه همچنان یکی از عوامل فشار بر خانوارهاست؛ نرخ اجاره مسکن و واحدهای تجاری در ماه جولای بیش از ۳۹ درصد افزایش داشته است.
مقامات ترکیه، از جمله رئیس بانک مرکزی (فاتح کاراهان) و معاون رئیس‌جمهور (جودت ییلماز) تأکید کرده‌اند که روند کاهش تورم ادامه خواهد یافت و پیش‌بینی کرده‌اند نرخ تورم تا پایان سال در محدوده ۲۵ تا ۲۹ درصد قرار گیرد. با این حال، عوامل فصلی مثل خشکسالی و سرمازدگی بر قیمت مواد غذایی فشار وارد کرده و مانع کاهش سریع تورم شده است.
۲. سخنان اردوغان پس از سفر به چین
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، در بازگشت از اجلاس شانگهای اعلام کرد:
- اقتصاد ترکیه در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۵ رشد ۴.۸ درصدی داشته است.
- ذخایر بانک مرکزی در سطحی بی‌سابقه تقویت شده است.
- نرخ بیکاری در پایین‌ترین سطح سال‌های اخیر قرار گرفته است.
- با وجود مشکلات بخش کشاورزی به دلیل خشکسالی، روند کلی اقتصاد مثبت است.
او تأکید کرد که ترکیه به مسیر کاهش تورم، افزایش درآمد سرانه و تقویت صادرات ادامه خواهد داد.
۳. همکاری‌های انرژی ترکیه و آذربایجان
چهارمین مجمع انرژی میان ترکیه و آذربایجان برگزار شد. آلپ ارسلان بایراکتار، وزیر انرژی ترکیه اعلام کرد:
- خط لوله گاز طبیعی از نخجوان به ایغدیر به بهره‌برداری رسیده است و نقش مهمی در امنیت انرژی دارد.
- توافق‌نامه‌های مهمی در زمینه انتقال گاز، پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر (برق بادی و خورشیدی) و اتصال شبکه برق منطقه‌ای امضا شده است.
- هدف ترکیه و آذربایجان تبدیل‌شدن به صادرکنندگان برق و انرژی به اروپا از طریق اتصال به شبکه‌های منطقه‌ای است.
این همکاری‌ها نه تنها اقتصادی بلکه از نظر سیاسی و فرهنگی نیز اهمیت ویژه‌ای برای هر دو کشور دارد.
۴. رشد اقتصادی و ساخت‌وساز
طبق گزارش سه‌ماهه دوم ۲۰۲۵:
- تولید ناخالص داخلی ترکیه به ۱.۴ تریلیون لیر رسید.
- بخش ساخت‌وساز با رشد ۱۰.۹ درصدی پیشتاز بوده است.
- بخش‌های ارتباطات و اطلاعات رشد ۷.۱ درصدی، و صنعت رشد ۶.۱ درصدی را تجربه کرده‌اند.
- بخش کشاورزی رشد اندک ۲.۱ درصدی داشته اما به دلیل خشکسالی همچنان آسیب‌پذیر است.
۵. ذخایر بانک مرکزی
تا تاریخ ۲۹ آگوست ۲۰۲۵، ذخایر بانک مرکزی ترکیه به ۱۷۸.۳ میلیارد دلار رسید که نسبت به هفته قبل ۲ میلیارد دلار افزایش داشته است. این رقم بالاترین میزان ذخایر تاریخ ترکیه محسوب می‌شود.
۶. گردشگری در آنتالیا
در هشت ماه نخست سال ۲۰۲۵، شهر آنتالیا میزبان بیش از ۱۱.۷ میلیون گردشگر خارجی بوده است.
- بیشترین گردشگران از روسیه (بیش از ۲.۶ میلیون نفر)، آلمان (بیش از ۲.۲ میلیون نفر) و بریتانیا (بیش از ۱.۱ میلیون نفر) وارد شده‌اند.
- آمارها نشان می‌دهد ورود گردشگران نسبت به سال گذشته افزایش داشته و ترکیه همچنان یکی از مقاصد اصلی گردشگری در منطقه باقی مانده است.
۷. ترکیه به‌عنوان بازیگر استراتژیک در تجارت جهانی
گزارشی در بولتن با عنوان «قدرت خاموش بازرگانان جهانی» منتشر شده است که به نقش راهبردی ترکیه در شبکه‌های جهانی تجارت می‌پردازد.
- ترکیه به دلیل موقعیت جغرافیایی (چهارراه انرژی، اتصال به دو دریا و سه قاره) و داشتن منابع انسانی آموزش‌دیده، ظرفیت بالایی برای ایفای نقش فعال‌تر در تجارت جهانی دارد.
- بازرگانان ترک در بخش‌هایی چون انرژی، کشاورزی، فلزات گران‌بها و صنایع پتروشیمی حضور پررنگ دارند.
- با این حال، ضعف در زیرساخت‌های مالی و حقوقی و نوسانات شدید ارزی از موانع مهم گسترش نقش ترکیه در تجارت جهانی به شمار می‌آید.