7 روز تا واقعیت/ گزارش پیش بینی اقتصادی ایران و جهان (از تاریخ 27 آبان تا 4 آذر 1404)
با توجه به وضعیت کنونی اقتصاد جهانی، مجموعه‌ای از فشارهای ژئوپلیتیکی، سیاست‌های تجاری، نوسانات ارزی، تحریم‌ها و تغییر انتظارات سرمایه‌گذاران، مسیر بازارهای کلیدی را تعیین می‌کند. مهم‌ترین عوامل مؤثر شامل تشدید تعرفه‌های دولت آمریکا، استمرار تحریم‌ها علیه روسیه و ایران، نوسانات عرضه نفت، و رشد تقاضا برای دارایی‌های امن است.
در این گزارش ابتدا تحولات هر بازار به‌طور مجزا بررسی می‌شود و سپس آثار آن‌ها بر کشورهای مختلف مرور خواهد شد.
بازار طلا
طلا همچنان پرقدرت‌ترین دارایی سال جاری به شمار می‌آید. افزایش تقاضای بانک‌های مرکزی، بی‌ثباتی‌های سیاسی و تضعیف اعتماد به بازارهای سهام باعث شده قیمت طلا در مقایسه با سال گذشته رشد قابل‌توجهی را تجربه کند. در حالی که ارزش دلار به‌طور مقطعی تقویت شده و فشارهایی بر قیمت وارد کرده، نگرانی از تداوم درگیری‌ها در خاورمیانه و شرق اروپا، از قیمت طلا حمایت کرده است.
بانک‌های مرکزی به‌ویژه در آسیا از جمله چین و هند بخش عمده تقاضای جهانی را تشکیل می‌دهند و همین موضوع بازار را در برابر کاهش‌های شدید مقاوم کرده است. هرچند احتمال یک اصلاح کوتاه‌مدت وجود دارد، اما چشم‌انداز میان‌مدت طلا همچنان صعودی تلقی می‌شود.
تجارت جهانی
تجارت جهانی در سال جاری اندکی بهبود یافته، اما سایه سیاست‌های تجاری آمریکا بر روابط تجاری شرق آسیا و اروپا سنگینی می‌کند. تعرفه‌های جدید آمریکا بر کالاهای چین، افزایش کسری تجاری این کشور و بی‌ثباتی‌های مقطعی در زنجیره تأمین از جمله محرک‌های اصلی تغییرات اخیر هستند. با این حال، منطقه آسیا به‌ویژه کشورهای جنوب و جنوب شرق بالاترین نرخ رشد تجارت را ثبت کرده‌اند. برخی کشورها با تنوع‌بخشی بازارهای صادراتی و کاهش وابستگی به چین، توانسته‌اند اثر مستقیم تعرفه‌های آمریکا را تعدیل کنند. در اروپا نیز با وجود هزینه‌های بالای انرژی، خدمات و بخش فناوری نقش مهمی در بالا نگه داشتن سرعت تجارت ایفا کرده‌اند. در هفته پیش رو، انتشار شاخص‌های فعالیت اقتصادی می‌تواند مسیر تجارت جهانی را مشخص‌تر کند.
بازار سهام جهانی
بازارهای سهام در وضعیت نوسانی قرار دارند. شاخص‌های اصلی آمریکا رشدهای اندکی داشته‌اند، اما بخش فناوری با فشار فروش مواجه شده است. ارزش‌گذاری بالای برخی شرکت‌ها، چشم‌انداز نامطمئن اقتصاد چین و احتیاط سرمایه‌گذاران نسبت به تصمیم‌های پولی آمریکا، از جمله دلایل این نوسانات هستند. در اروپا نیز بازارها بیشتر تحت‌تأثیر ضعف تولید و هزینه‌های انرژی قرار دارند، هرچند شرکت‌های دفاعی و برخی صنایع صادرات‌محور عملکردی بهتر از میانگین داشته‌اند. در مجموع انتظار می‌رود بازار سهام در هفته آینده با دامنه‌ای محدود نوسان کند و گزارش‌های مالی شرکت‌های بزرگ می‌تواند روند را تغییر دهد.
نفت و فرآورده‌های انرژی
قیمت جهانی نفت همچنان تحت‌فشار مازاد عرضه قرار دارد. گزارش‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که تولید نفت در سال جاری فراتر از رشد تقاضا بوده و در نتیجه، قیمت‌ها در مسیر نزولی حرکت می‌کنند.
اگرچه تحریم‌های اعمال‌شده بر نفت روسیه و ایران مقداری از عرضه را کاهش داده، اما افزایش تولید در برخی کشورهای دیگر این اثر را خنثی کرده است. تقاضای چین نیز—به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان کمتر از میزان پیش‌بینی‌شده رشد کرده و همین موضوع باعث شده چشم‌انداز کوتاه‌مدت قیمت نفت همچنان نزولی باشد. در غیاب یک رویداد سیاسی بزرگ، احتمال کاهش ملایم قیمت نفت در هفته آینده بیشتر است.
بازار رمزارزها (با تمرکز بر بیت‌کوین)
بازار رمزارزها در ماه‌های اخیر با نوسانات شدید روبه‌رو بوده است. بیت‌کوین پس از ثبت رکوردهای جدید، وارد یک دوره اصلاح شده و بخشی از سرمایه‌های جذب‌شده از آن خارج شده است. با این حال، حضور پررنگ سرمایه‌گذاران نهادی و سیاست‌های اقتصادی آمریکا که رویکرد مساعدتری به رمزارزها نشان می‌دهد، مانع از سقوط شدید قیمت شده است. در منطقه آسیا نیز تقاضا برای رمزارزها، به‌ویژه از سوی سرمایه‌گذاران جوان و شرکت‌های فناوری، همچنان روند صعودی دارد. شاخص‌های احتیاطی نشان می‌دهند که بازار وارد فاز ترس شده، اما از دید برخی تحلیل‌گران این امر می‌تواند مقدمه بازگشت تدریجی قیمت باشد.
تحلیل بر اساس کشورها و مناطق
جهان
رشد ملایم تجارت جهانی
افزایش تقاضا برای طلا به‌عنوان دارایی امن
فشار نزولی بر نفت به دلیل وفور عرضه
نوسان شدید در بازار سهام و رمزارزها
ایالات متحده آمریکا
طلا تحت‌تأثیر انتظارات مربوط به نرخ بهره
کسری تجاری بالا به دلیل تعرفه‌ها
بازار سهام ناپایدار، اما مقاوم‌تر از اروپا
تولید نفت بالا و رشد صادرات گاز
خروج سرمایه از رمزارزها در هفته‌های اخیر
اروپا
تقاضای مناسب برای طلا به دلیل نااطمینانی اقتصادی
رشد تجارت محدود به‌دلیل هزینه انرژی
بازار سهام تحت فشار، جز در صنایع دفاعی
وابستگی بالا به انرژی وارداتی
سخت‌گیری‌های بیشتر در حوزه رمزارزها
روسیه
تلاش برای افزایش ذخایر طلا
محدودیت در تجارت به دلیل تحریم
بازار سهام ضعیف
تولید نفت در سطح بالا، با محدودیت صادرات
محدودیت‌های گسترده در فعالیت رمزارزی
چین
افزایش خرید طلا برای تنوع ذخایر
کاهش واردات برخی کالاها به‌دلیل تعرفه‌های آمریکا
بورس‌شانگهای تحت فشار رشد ضعیف اقتصاد
تقاضای نفت پایین‌تر از حد انتظار
حضور گسترده سرمایه‌گذاران بزرگ در بازار رمزارز
هند
تقاضای مصرفی برای طلا همچنان بالا
کسری تجاری در سطح بالا
بازار سهام پایدارتر از چین
واردات نفت با قیمت مناسب
رشد سریع پذیرش رمزارزها
خاورمیانه
افزایش تقاضا برای طلا در شرایط تنش
رشد واردات برخی کالاها
نوسان در بورس‌ها به‌دلیل شرایط سیاسی
درآمد نفتی مناسب اما همراه با نگرانی از آینده قیمت
افزایش استفاده از رمزارزها در برخی کشورها
ایران
تقاضای داخلی طلا بالا به دلیل تورم
صادرات نفت تحت تحریم
بازار سهام در شرایط رکودی
تولید نفت با محدودیت‌های صادراتی
استفاده از رمزارزها با ریسک‌های حقوقی