الف) داخلی:
• کاهش مهاجرت و حوالههای ارزی: بانک توسعه اوراسیا (EDB) در گزارش جدید خود پیشبینی کرد که با نزدیک شدن میانگین حقوق تاجیکستان به سطح روسیه (افزایش سالانه ۳-۵ درصدی)، مهاجرت نیروی کار تا ۱۰ سال آینده کاهش یابد و حوالهها از ۴۷.۶ درصد GDP به سطوح پایینتر برسد. نرخ تولد نیز با کاهش ۱-۲ فرزند به ازای ۱۰۰۰ نفر، فشار جمعیتی را کم میکند. حجم حوالهها در سهماهه اول ۲۰۲۵ با ۶۶ درصد رشد به ۱.۸ میلیارد دلار رسید.
• سرمایهگذاری خارجی: کمیته سرمایهگذاری تاجیکستان گزارش داد که ۸۲ پروژه دولتی به ارزش ۴.۵ میلیارد دلار در حال اجرا است، با ۹۷ درصد سهم خارجی (۳.۲ میلیارد دلار کمک بالعوض و ۱.۲ میلیارد وام). اولویتها: انرژی (۱.۶ میلیارد دلار) و حملونقل (۱.۲ میلیارد دلار). ۱۰ سرمایهگذار برتر: بانک جهانی (۶۹۸ میلیون دلار)، بانک توسعه آسیایی (۹۱۴.۷ میلیون)، صندوق IFAD (۶۹۸ میلیون)، EBRD (۶۱۲.۲ میلیون). در نیمه اول ۲۰۲۵، ۹ قرارداد جدید به ارزش ۱۵۳.۷ میلیون دلار امضا شد.
• رشد اقتصادی پیشبینیشده: بانک اروپایی بازسازی و توسعه (EBRD) رشد GDP تاجیکستان در ۲۰۲۵ را ۷.۵ درصد تخمین زد، با تمرکز بر رشد داخلی و کاهش وابستگی به مهاجرت (توصیه بانک جهانی). صندوق اوراسیا پیشبینی کاهش تدریجی از ۷.۵ به ۶.۷ درصد تا ۲۰۲۷ را دارد.
• افزایش سرمایهگذاری ساختوساز: بیش از ۱۶ میلیارد سامانی (حدود ۱.۵ میلیارد دلار) در بخش ساختوساز سرمایهگذاری شد، با افتتاح سه شرکت صنعتی توسط رئیسجمهور رحمان در شهر وحدت.
• گرانترین بنزین در آسیای مرکزی: قیمت بنزین در تاجیکستان بالاترین در منطقه است، که بر هزینههای حملونقل و تولید تأثیر گذاشته و نیاز به سیاستهای حمایتی را برجسته میکند.
• رشد تولید صنعتی: حجم تولید در تاجیکستان افزایش یافت؛ ۱۹ شرکت در منطقه آزاد اقتصادی سغد بیش از ۳۶۸ میلیون سامانی کالا تولید کردند. برداشت پنبه در سغد به ۱۳۱ هزار تن و در کل کشور به ۴۴.۹ هزار تن رسید.
• توسعه گردشگری: بخش گردشگری در حال گسترش است؛ مسلم صفایی از ایران: “گردشگری تاجیکستان رو به توسعه”. بیش از ۱۰۵۰۰ نفر از نمایشگاه بینالمللی گردشگری دوشنبه-۲۰۲۵ بازدید کردند. همکاری دوشنبه-کیش در گردشگری گسترش یافت.
• کشاورزی و صادرات: پرورش ۳ میلیون راس گوسفند حصاری؛ صادرات لیموهای ختلان به قزاقستان؛ ارائه ۹۰۰ تن محصولات کشاورزی ختلان در نمایشگاه آلماتی. افتتاح کارخانه آسفالت در شوغنان بدخشان.
ب) منطقهای و بینالمللی:
• تجارت با روسیه: واردات روسیه به تاجیکستان در ۷ ماه اول ۲۰۲۵ به ۱.۲۵۲ میلیارد دلار رسید (۱۲ درصد رشد)، با سهم ۲۲.۴ درصدی در تجارت خارجی تاجیکستان. افزایش واردات گوشت (۱۸۸.۳ درصد)، مارگارین، آرد و سبزیجات؛ کاهش شکر. گردش مالی تجاری دوجانبه حدود ۲ میلیارد دلار؛ بیستویکمین نشست کمیسیون بیندولتی برگزار شد. تقویت همکاری تالکو با روسیه و ایجاد پارک صنعتی مشترک.
• تجارت با چین: ۶۰۰ میلیون دلار تجارت استان سغد با چین؛ جلسه با شرکتهای معدنی چینی؛ رضایت از همکاری در شرایط اضطراری. بهرهبرداری از کارگاه تولید دارو در مرکز نوآوری چین-تاجیکستان.
• همکاری با ترکیه: دیدار سفیر تاجیکستان با استاندار ترابزون؛ چشماندازهای تجاری، اقتصادی و اشتغال. معاون نخستوزیر تاجیکستان با وزیر کار ترکیه دیدار کرد.
• همکاری با ازبکستان: بررسی تامین گاز طبیعی از ازبکستان در تاشکند؛ هماهنگی صادرات/واردات برق برای زمستان ۲۰۲۵-۲۰۲۶.
• سرمایهگذاری و همکاری بینالمللی: اولین سفر مدیرکل بانک توسعه آسیایی به تاجیکستان؛ تقویت همکاری با EBRD و صرافی الفردان. همکاری با آمریکا در تجاریسازی اختراعات؛ با اتریش در آب، برقآبی و بومشناسی. تخصیص ۵۵۰ هزار یورو EBRD برای آبرسانی دنغره. سمینار فرصتهای تجاری ADB؛ نشست شورای بهداشت CIS در دوشنبه.
• مقررات گمرکی جدید: عوارض صادراتی جدید بر کسبوکارها و اقتصاد تأثیرگذار؛ ثبت تمام کالاهای وارداتی/صادراتی از طریق آسیکودا.
• سایر تحولات: ذوب ۱۳۰۰ یخچال طبیعی؛ تأسیس مرکز AI در دوشنبه؛ همایش سرمایهگذاری خوارزم با حضور تاجیکها؛ مجمع گفتگوی زنان آسیای مرکزی در سغد. حمایت تاجیکستان از اصلاحات مالی بینالمللی؛ حضور در مجمع اقتصادی اوراسیا در چین.
تاجیکستان با تمرکز بر سرمایهگذاری خارجی (۹۷ درصد پروژهها) و کاهش وابستگی به حوالهها (۴۷.۶ درصد GDP)، به سمت رشد پایدار ۷.۵ درصدی حرکت میکند. تجارت با روسیه و چین کلیدی است، اما چالشهایی مانند قیمت بالای بنزین و مدیریت پسماند (استراتژی ملی تا ۲۰۳۵) نیازمند توجه فوری دارد. پیشنهاد ۱۴ قطعنامه ONU در آب و اقلیم، جایگاه جهانی تاجیکستان را تقویت میکند.