پلی اتیلن
پلی اتیلن، یکی از مهم ترین اقلام صادراتی ایران در حوزه پتروشیمی است که در صنایع مختلف مانند بسته بندی و تولید لوله های پلاستیکی کاربرد فراوان دارد. کل صادرات پلی اتیلن خطی (چگالی کمتر از 94) از سال 2017 تا 2023 در ایران، 532883821 کیلوگرم به ارزش 560084 هزاردلار می باشد.
ایران بیشترین حجم صادرات خود را به چین (56درصد) دارد و 21درصد از صادرات خود را به ترکیه و بقیه صادرات خود را به کشورهای ازبکستان، أفغانستان و فدراسیون روسیه می فرستد.
با توجه به نمودار بالا، با وجود جایگاه بالای ایران بهعنوان تولیدکننده، بررسی بازارهای مقصد نشان میدهد که در چین، ایران با سهم 25 درصدی در رتبه اول قرار دارد، پس ازآن عربستان سعودی (14 درصد) و قطر(12 درصد) در رتبه های دوم و سوم قرار دارند که این نشان می دهد ایران توانسته است در بازار چین، قدرت را در دست بگیرد اما باید بتواند جایگاه خود را حفظ کند.
در ترکیه نیز عربستان سعودی ۳۱ درصد و آمریکا با ۲۰ درصد سهم بیشتری دارند و ایران با 12 درصد دررتبه بعدی جای دارد. این وضعیت نشان میدهد که ایران اگرچه یکی از عرضهکنندگان اصلی است، اما در برابر رقبا با قیمتگذاری تهاجمی و قراردادهای بلندمدت، مزیت مطلق ندارد. بهرهگیری از مزیت جغرافیایی، بهبود کیفیت و توسعه همکاریهای تجاری میتواند جایگاه ایران را تقویت کند، اما وابستگی بالای ترکیه به دو بازار اصلی، ریسکپذیری صادرات را افزایش میدهد.
ایران از مزیت دسترسی به خوراک پتروشیمی و موقعیت جغرافیایی برای بازارهای همسایه برخوردار است که منجر به قیمت رقابتی و زمان تحویل کوتاه میشود؛ با این حال ظرفیت تولید کل و کیفیت محصول در مقایسه با بازیگران بزرگ آسیا محدود است و مشکلات مالی/لجستیکی میتواند معاملات را کند کند.
ایران با بهبود بستهبندی و تضمین کیفیت، تسهیل اعتبارات اسنادی و ساخت توافقنامههای حمل سریع با حاملان منطقهای و سرمایهگذاری در واحدهای فرآوری ثانویه و افزایش ظرفیت خود، توسعه محصولات با ارزش افزوده و قراردادهای بلندمدت با خریداران ازبکستان و ترکیه می تواند سهم صادرات خود را در کشورهای همسایه افزایش دهد.