هفت روز تا واقعیت/ گزارش پیش‌بینی اقتصاد جهانی (از تاریخ 22 تا 29مهر ماه ۱۴۰۴)
هفته پیش‌رو تحت تأثیر دو تحول کلیدی است: رشد استفاده از یوان چین در مبادلات فرامرزی، به‌ویژه در معاملات انرژی و کالاهای صنعتی، و تشدید تنش‌های تجاری آمریکا و چین با تهدید تعرفه‌های سنگین (تا ۱۰۰ تا ۱۳۰ درصدی) از سوی دولت آمریکا. این تحولات موازنه ارزی و تجاری جهان را تحت تأثیر قرار داده‌اند. گزارش‌های اخیر SWIFT نشان می‌دهد که در اوت ۲۰۲۵، سهم یوان در پرداخت‌های جهانی افزایش یافته است. با این حال، دلار با حدود ۴۷-۶۰درصد (بسته به شمول پرداخت‌های داخلی یورو) همچنان غالب است. با این حال، یوان در تجارت غیرغربی (آسیا، آفریقا، خاورمیانه) در حال گسترش است، اما هنوز از دلار پیشی نگرفته است.
تجارت جهانی: مسیرهای تسویه با یوان و روبل در BRICS و معاملات دوجانبه رشد کرده‌اند، اما دلار همچنان ارز اصلی است.
ارزها: تقاضای روبه‌رشد یوان در تسویه‌های منطقه‌ای، فشار محدودی بر دلار وارد کرده است.
بازار سهام: بازارها به نوسانات ارزی حساس‌اند؛ شرکت‌های صادرکننده آسیایی از رشد یوان سود می‌برند.
بیت‌کوین: با قیمت حدود ۱۱۲,۰۰۰ دلار، بیت‌کوین به‌عنوان پناهگاه امن از نوسانات ارزی بهره برده است.
ایالات متحده
تجارت: تهدید تعرفه‌های ۱۰۰ تا ۱۳۰ درصدی بر کالاهای چینی بازارها را متلاطم کرده است. بخش‌های الکترونیک، خودرو و خرده‌فروشی نگران افزایش هزینه‌ها هستند.
بازار سهام: هفته‌ای پرنوسان، به‌ویژه در فناوری و نیمه‌هادی‌ها به‌دلیل تعرفه‌ها.
بیت‌کوین و طلا: بیت‌کوین به‌عنوان پوشش ریسک سیاسی و ارزی رشد کرده و طلا در سطوح بالا (حدود ۴۰۰۰ دلار در هر اونس) تثبیت شده است.
تأمین مالی: هزینه‌های تأمین مالی افزایش یافته و بانک‌ها در اعطای وام محتاط‌تر شده‌اند.
اتحادیه اروپا
تجارت: صادرات صنعتی رشد داشته، اما با تقاضای ضعیف از چین و عدم تعادل تجاری (به دلیل رشد سریع صادرات چین به اروپا) مواجه است.
ارز (یورو): تقویت اندک مقابل دلار، اما تضعیف در برابر یوان.
بازار سهام: هفته‌ای متعادل؛ بخش‌های انرژی و بانکی بهتر از فناوری عمل می‌کنند.
تأمین مالی: هزینه اوراق قرضه دولتی به‌دلیل نرخ‌های بالا و ریسک بدهی در ایتالیا و فرانسه افزایش یافته است.
هند
تجارت: هند از جایگزینی چین در زنجیره تأمین جهانی بهره‌مند شده و صادرات فناوری و دارویی رشد دارد.
ارز (روپیه): تحت فشار و تضعیف‌شده، با حمایت محدود از سرمایه‌گذاری خارجی.
بازار سهام: روند صعودی با افزایش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در تولید الکترونیک.
تأمین مالی: بانک‌های دولتی حمایت از پروژه‌های صنعتی را افزایش داده‌اند.
چین
تجارت: صادرات در سپتامبر ۲۰۲۵ رشد ۸.۳٪ داشته، با افزایش قابل‌توجه به ASEAN و آفریقا. تسویه با یوان وابستگی به دلار را کاهش داده است.
ارز (یوان): حدود ۵۳٪ از مبادلات فرامرزی چین در نیمه اول ۲۰۲۵ با یوان تسویه شده است. قراردادهای نفتی با روسیه، عربستان و امارات به یوان گسترش یافته‌اند.
بازار سهام: جذب سرمایه از آسیا؛ بخش انرژی‌های نو و حمل‌ونقل در حال رشد است.
تأمین مالی: بانک مرکزی چین احتمالاً نرخ بهره را ثابت نگه می‌دارد.
روسیه
تجارت: وابستگی به دلار به کمترین سطح رسیده و تسویه با یوان و روبل غالب است.
ارز (روبل): ثبات نسبی با حمایت درآمدهای انرژی و یوان.
بازار مالی: تمرکز بر تجارت با چین، هند و ترکیه
تأمین مالی: بانک‌های روسی در پروژه‌های انرژی فعال‌اند.
خاورمیانه
ارزها: ریال سعودی و درهم امارات ثابت؛ یوان در معاملات انرژی رشد دارد.
بازار سهام: عملکرد خوب با افزایش قیمت نفت و تجارت با آسیا.
بیت‌کوین و فین‌تک: دوبی و بحرین به مراکز کریپتو تبدیل شده‌اند.
تأمین مالی: صندوق‌های ثروت ملی منابع را به پروژه‌های مشترک با چین و هند هدایت می‌کنند.
ایران
در مهرماه ۱۴۰۴، اقتصاد ایران با چالش‌های جدی در بخش‌های مختلف روبه‌روست. بر اساس گزارش‌های اتاق بازرگانی ایران، شاخص مدیران خرید (PMI) در شهریورماه به ۴۵.۵ رسید که نشان‌دهنده ادامه رکود اقتصادی برای هجدهمین ماه متوالی است. این وضعیت به‌ویژه در صنایع انرژی‌بر مانند فولاد و سیمان مشهود است که به دلیل کمبود برق و گاز، کاهش تولید و تعطیلی واحدها را تجربه کرده‌اند در حوزه تجارت خارجی، تداوم تحریم‌ها و محدودیت‌های مالی بین‌المللی، روند رشد صادرات را تحت تأثیر قرار داده است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که در صورت ادامه سیاست‌های فعلی، اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۴ با رکود و تورم بالا مواجه خواهد بود. در این شرایط، توجه به سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی، بهبود زیرساخت‌های انرژی و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
جمع‌بندی و چشم‌انداز هفته آینده
جهان شاهد رشد نفوذ یوان است، اما دلار همچنان ارز غالب باقی مانده است. تعرفه‌های آمریکا بر چین رشد جهانی را تهدید می‌کند. بازارهای سهام پرنوسان‌اند، بیت‌کوین (~۱۱۲,۰۰۰ دلار) صعودی است و طلا در سطوح بالا تثبیت شده است. برای ایران و منطقه، یوان فرصتی برای کاهش فشارهای دلاری و تحریم‌هاست.