7 روز تا واقعیت: گزارش پیشبینی اقتصادی هفته آتی
اقتصاد جهانی از تاریخ 16 تا 23 اردیبهشت وارد دوره‌ای از عدم قطعیت شدید شده است؛ این وضعیت عمدتاً تحت تأثیر تشدید تنش‌های تجاری به‌ویژه به‌دلیل سیاست‌های تعرفه‌ای اخیر ایالات متحده قرار دارد. با وجود آن‌که اقتصادهایی چون ایالات متحده و چین نشانه‌هایی از پایداری نشان می‌دهند، چشم‌انداز کلی با عواملی چون بی‌ثباتی‌های سیاستی، فشارهای تورمی احتمالی و ریسک‌های ژئوپولیتیکی، دچار ابهام شده است. در ایران نیز چشم‌انداز اقتصادی به‌شدت با روند مذاکرات هسته‌ای و تحولات منطقه‌ای گره خورده است.
روند رشد و تورم
پیش‌بینی‌ها حاکی از رشد تولید ناخالص داخلی جهانی بین ۲.۵ تا ۳.۳ درصد در سال ۲۰۲۵ است. با این حال، اجرای تعرفه‌های جدید از سوی ایالات متحده، خطرات نزولی برای رشد ایجاد کرده و ممکن است باعث کاهش سرمایه‌گذاری و اعتماد مصرف‌کننده شود. فشارهای تورمی همچنان پابرجاست و پیشبینی می‌شود کشورهای G-20 با میانگین تورم ۳.۸ درصد در سال ۲۰۲۵ مواجه باشند. موانع تجاری و اختلالات زنجیره تأمین می‌توانند باعث تشدید سطح قیمت‌ها به خصوص در ایالات متحده شوند. آمریکا وارد عصر جدیدی از رکود خواهد شد.
سیاست‌های تجاری و واکنش بازار
آمریکا تعرفه‌های ۱۰ درصدی گسترده‌ای وضع کرده است و برخی بخش‌ها مانند فولاد، آلومینیوم و خودرو با تعرفه‌های بالاتری مواجه شده‌اند. همچنین تعرفه‌ای ۱۰۰ درصدی بر فیلم‌های تولید خارج از آمریکا اعمال شده که نشانگر چرخش جدی به‌سوی سیاست حمایت‌گرایی از داخل است. در روزها آتی شاهد اعتراضات افراد مشهور هالیوود و شرکت‌های برتر فیلم‌سازی جهان و همچنین نتفلیکس به سیاست و تصمیم‌گیری رئیس جمهور ترامپ خواهیم بود.
واکنش بازارهای جهانی در این میان متفاوت بوده است. برخی بخش‌ها پایدار مانده اما بخش‌هایی که وابستگی زیادی به تجارت بین‌المللی دارند، دچار نوسان شده‌اند. بازارهای اوراق قرضه، طلا و نفت نشانه‌هایی از نگرانی نسبت به رکود و ریسک‌های بالا نشان می‌دهند.
چشم‌انداز منطقه‌ای
- ایالات متحده: پیش‌بینی‌ها رشد اقتصادی آمریکا را در محدوده ۱.۹ تا ۲.۵ درصد برای سال ۲۰۲۵ نشان می‌دهد. عدم اطمینان‌ها در معاملات تجاری ممکن است سرمایه‌گذاری‌های خارجی را تحت تأثیر قرار دهد .
- منطقه یورو: رشد مورد انتظار بین ۰.۸ تا ۱.۳ درصد است، در حالی که این منطقه با چالش‌هایی چون سیاست‌های مالی انقباضی و مشکلات ساختاری نظیر پیر شدن جمعیت مواجه است.
- چین: رشد چین حدود ۴.۸ درصد پیشبینی شده که ناشی از سرمایه‌گذاری بخش دولتی و صادرات است.
- بازارهای نوظهور: جنوب آسیا به‌ویژه هند، پرشتاب‌ترین رشد اقتصادی را با حدود ۵.۷ درصد تجربه خواهد کرد و طی هفته آتی نیز به موفقیت‌های اقتصادی و علمی بیشتری دست خواهد یافت.
سیاست‌گذاری فدرال رزرو آمریکا و واکنش بازارها
- انتظار می‌رود فدرال رزرو آمریکا همچنان رویکرد محتاطانه‌ای نسبت به نرخ بهره اتخاذ کند، زیرا داده‌های تورمی سیگنال‌های متضادی ارائه می‌دهند.
- بازارها به گزارش اشتغال ایالات متحده در تاریخ ۹ مه 2025 واکنش نشان خواهند داد؛ این گزارش می‌تواند انتظارات درباره کاهش نرخ بهره را تغییر دهد.
- در صورتی که بازار کار همچنان قوی باقی بماند، احتمال کاهش نرخ بهره به تعویق خواهد افتاد؛ اما اگر داده‌ها ضعیف‌تر از حد انتظار باشند، احتمال کاهش نرخ در ماه سپتامبر افزایش خواهد یافت.
بانک مرکزی اروپا (ECB) و تورم منطقه یورو
- پیشبینی می‌شود بانک مرکزی اروپا نرخ بهره را بدون تغییر نگه دارد، اما ممکن است در صورت تداوم تورم نزدیک به هدف ۲ درصد، برای ماه ژوئن سیگنال کاهش نرخ ارسال کند.
- داده‌های تولید صنعتی آلمان که در تاریخ ۸ مه منتشر می‌شود، از سوی تحلیلگران با دقت رصد خواهد شد تا نشانه‌هایی از بهبود یا ادامه رکود مشخص شود.
تجارت چین و اقدامات محرک اقتصادی
- داده‌های تجارت خارجی چین در ماه آوریل که قرار است در ۹ مه منتشر شود، نشان خواهد داد که آیا رشد صادرات در شرایط نوسان تقاضای جهانی همچنان پابرجاست یا نه.
- اگر شاخص‌های اقتصادی ضعف پایدار را نشان دهند، احتمال اتخاذ اقدامات محرک مالی بیشتر برای بخش مسکن وجود دارد.
ریسک‌های ژئوپولیتیکی و قیمت نفت
- تنش‌های خاورمیانه، می‌تواند قیمت نفت را در وضعیت نوسان نگه دارد.
- سیاست‌های عرضه اوپک پلاس در آستانه نشست ماه ژوئن با دقت دنبال خواهد شد.
بازارهای نوظهور و فشارهای ارزی
- قدرت دلار آمریکا ممکن است ارزهای بازارهای نوظهور، به‌ویژه در آمریکای لاتین و آفریقا را تحت فشار قرار دهد.
- بانک مرکزی هند (RBI) ممکن است در صورت افزایش عدم‌اطمینان مرتبط با انتخابات، برای تثبیت روپیه مداخله کند.
ایران: چشم‌انداز اقتصادی و سیاست‌گذاری
- رشد اقتصادی: صندوق بین‌المللی پول رشد اقتصادی ایران را در سال ۲۰۲۵ حدود ۳.۱ درصد پیشبینی کرده و بخش غیرنفتی کشور نیز رشد ۲.۳ درصدی خواهد داشت.
- تورم: پیشبینی می‌شود تورم به ۲۹.۵ درصد کاهش یابد که کمترین نرخ در چهار سال اخیر است؛ با این حال، همچنان در مقایسه با کشورهای منطقه بسیار بالاست.
- ارز و ذخایر ارزی: ارزش ریال نشانه‌هایی از تقویت نشان داده و دارایی‌های خارجی کشور با وجود تحریم‌ها احتمالاً به ۳۳.۸ میلیارد دلار خواهد رسید.
- مذاکرات هسته‌ای: ایران تمایل خود را برای ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای با ایالات متحده اعلام کرده، اما تنش‌هایی همچون فعالیت‌های موشکی اخیر و درگیری‌های منطقه‌ای، مسیر دیپلماسی را پیچیده‌تر کرده است. با این حال پیشبینی می‌شود مذاکرات ادامه یافته و سریعاً به نتیجه برسند. اگر ایران نشانه‌هایی از پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای ارائه دهد، ممکن است بازارهای جهانی نفت انتظار افزایش نسبی عرضه را در قیمت‌ها لحاظ کنند. پیشبینی می‌شود طی هفته آتی قیمت دلار در ایران مجدداً دچار کاهش خواهد شد.
- رشد اقتصادی: صندوق بین‌المللی پول رشد اقتصادی ایران را در سال ۲۰۲۵ حدود ۳.۱ درصد پیشبینی کرده و بخش غیرنفتی کشور نیز رشد ۲.۳ درصدی خواهد داشت.
- تورم: پیشبینی می‌شود تورم به ۲۹.۵ درصد کاهش یابد که کمترین نرخ در چهار سال اخیر است؛ با این حال، همچنان در مقایسه با کشورهای منطقه بسیار بالاست.
- ارز و ذخایر ارزی: ارزش ریال نشانه‌هایی از تقویت نشان داده و دارایی‌های خارجی کشور با وجود تحریم‌ها احتمالاً به ۳۳.۸ میلیارد دلار خواهد رسید.
منابع:
OECD
AXIOS
Goldman Sachs
GMK Center
Mehr
Iran Daily
Economy Middle East
Reuters
IMF
World Bank
Bloomberg
Financial Times