تحلیل نان
کل صادرات سایر نان ایران از سال 2004 تا 2023 ، 1.8 میلیارد دلار و 1042910175 کیلو گرم می باشد. بازار صادرات سایر نان ایران به کشورهای همسایهای مانند عراق و افغانستان دارای ظرفیت و اهمیت فراوانی است. این تحلیل بر اساس دادههای سهم صادرات ایران قابل مشاهده می است. عراق بزرگترین سهم بازار صادرات سایر نانهای ایران را با 62 درصد تشکیل می دهد. افغانستان با سهم 25 درصدی در رتبه دوم و پاکستان با سهم 5 درصدی در رتبه سوم و آذربایجان با سهم 3 درصدی در رتبه چهارم قرار دارد.
از منظر ارزش واحد، محصولات صادراتی به عراق و افغانستان معمولا براساس کیفیت و نوع بستهبندی، قیمتهای متفاوتی دارند. در بازار عراق که حجم واردات بالاست، ارزش واحد متوسط تا بالا بوده و فرصتهایی برای افزایش ارزش افزوده صادرات نیز وجود دارد. در افغانستان با سهم غالب ایران، به دلیل وابستگی بیشتر بازار به محصولات ایرانی، امکان تثبیت قیمت در سطح قابل قبول و افزایش ارزش افزوده کالا بالاتر است؛ بنابراین بهبود کیفیت و برندینگ میتواند سهم بازار و سود صادراتی را افزایش دهد.
در بازار عراق، اردن با سهم 39٪ از واردات سایر نان، در رتبه نخست و عربستان سعودی با سهم 34 درصد در رتبه دوم قرار دارد و ایران با 11 درصد در رتبه سوم جای دارد یعنی رقبای اصلی ایران در واردات سایر نانها به کشور عراق اردن و عربستان سعودی می باشد. در نهایت، کشورهای پاکستان، آذربایجان و برخی کشورهای عربی مانند امارات نیز در بازار عراق حضور دارند ولی سهم کمتر و اثرگذاری محدودی نسبت به ایران دارند.
در مقابل، واردات افغانستان غیرمتمرکزتر است، با سهم 81٪ که ایران تامینکننده اصلی این کالا برای افغانستان است و در رتبه اول جای دارد در حالیکه ترکیه فقط 5 درصد واردات سهم سایر نان افغانستان را تامین می کند و در رتبه دوم قرار دارد؛ این نشاندهنده موقعیت استراتژیک ایران در بازار افغانستان بوده و امکان تقویت بیشتر این بخش وجود دارد.
با توجه به ظرفیت بازارهای عراق و افغانستان و توجه به بهبود ارزش هر واحد کالا (Unit value) به عنوان عامل مهم افزایش سودآوری، ایران میتواند با برنامهریزی دقیق بازارگردانی، توسعه بستهبندی و بهبود کیفیت محصول، جایگاه برتر خود را در بازار افغانستان حفظ و در بازار عراق گسترش دهد.