تحلیلگر ارشد بازار نفت گفت: قیمتهای آتی نفت در آستانه نشست فدرال رزرو و در سایه ابهامات ژئوپلیتیکی اروپای شرقی، با وجود کاهش موجودی نفت خام آمریکا، تحت فشار ضعف بازار محصولات پالایشی و افت سود پالایشگاهها قرار گرفت و چشمانداز بازار را در محدودهای ناپایدار و حساس به ریسکهای اقتصاد کلان نگه داشت.
احسان جنابی با تحلیل شرایط حاکم بر بازار جهانی نفت اظهار داشت: قیمتهای آتی نفت خام در مقایسه با هفته گذشته تغییر چندانی نداشته و همچنان تحت فشار ناشی از کاهش فعالیت در بازارهای مالی قرار داشتهاند؛ چرا که معاملهگران در آستانه نشست فدرال رزرو آمریکا برای بازنگری نرخ بهره، با احتیاط بیشتری عمل کردند.
وی یادآور شد: قیمتها همچنین به دلیل تداوم نااطمینانی پیرامون مذاکرات و تحولات ژئوپلیتیکی در اروپای شرقی و پیامدهای بالقوه آن بر عرضه نفت منطقه، با کسادی بیشتری مواجه شدند.
جنابی اظهارداشت: از سوی دیگر، قیمتهای آتی نفت تحت فشار ناشی از رکود نسبی در بازار محصولات پالایشی و دادههای منتشرشده توسط اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) قرار گرفت؛ دادههایی که نشاندهنده افزایش قابل توجه موجودی بنزین و گازوییل در ایالات متحده طی هفته گذشته است، هرچند کاهش موجودیهای نفت خام تا حدودی این اثر را خنثی کرد.
کاهش سود پالایشیها
تحلیلگر ارشد بازار نفت گفت: سود پالایشی هفتگی از پایان ماه نوامبر، پس از یک دوره چند هفتهای صعودی، وارد مسیر کاهشی شده است. در هفته منتهی به ۴ دسامبر ۲۰۲۵، سود پالایشی در بازارهای خلیج مکزیک آمریکا، روتردام و سنگاپور به ترتیب به ۱۶.۳۶، ۱۳.۵۱ و ۸.۹۹ دلار در هر بشکه کاهش یافت.
وی خاطرنشان کرد: این ارقام نسبت به هفته قبل، به ترتیب ۲.۴۷ ، ۳.۴۳ دلار در هر بشکه و ۱۰ سنت در هر بشکه کاهش نشان میدهد. همچنین در مقایسه با اوجهای ثبتشده در هفته منتهی به ۲۰ نوامبر ۲۰۲۵، افت قابل توجهی معادل ۷.۹۳، ۱۱.۷۳ و ۴.۰۱ دلار در هر بشکه در این بازارها مشاهده شده است.
عوامل اصلی کاهش سود پالایشی
جنابی با اشاره به عوامل اصلی موثر در کاهش سود پالایشی توضیح داد: نخستین عامل کاهش نگرانیها در سمت عرضه محصولات پالایشی بود، نگرانیهای ژئوپلیتیکی مرتبط با عرضه محصولات پالایشی کاهش یافته و در مقابل، واردات نفت خام چین و هند افزایش پیدا کرده است. در ماه نوامبر، ورودی نفت خام به استان شاندونگ چین نسبت به ماه قبل حدود ۵۰۰ هزار بشکه در روز افزایش داشته است.
وی ادامه داد: علاوه بر این، پالایشگاه وادینار شرکت نایارا انرژی مشارکت مشترک هندی – روسی و دومین پالایشگاه بزرگ هند با یک سایت متمرکز، پس از توقف فعالیت بهدلیل تحریمهای اتحادیه اروپا علیه روسیه، دریافت نفت خام را از سر گرفته است.
این تحلیلگر ارشد بازار نفت دومین عامل را افزایش خوراک پالایشگاهها در سطح جهانی دانست و افزود: خوراک پالایشگاههای جهان در ماه نوامبر، پس از کاهش نسبت به اوج ثبتشده در جولای ۲۰۲۵ (۸۳.۹ میلیون بشکه در روز)، با رشد ماهانه ۱.۳ میلیون بشکه در روز به ۸۱.۵ میلیون بشکه در روز رسید.
به گفته جنابی پیامد این روند، افزایش تولید محصولات پالایشی ناشی از رشد خوراک پالایشگاهها، فشار نزولی بر شکاف قیمتی محصولات (کرکاسپرد) و توجیهپذیری اقتصادی واحدهای پالایشی وارد کرده است.
وی معتقد است که کاهش اخیر سود پالایشی و اصلاح نزولی ارقام فصلی را میتوان واکنشی به افت نگرانیها در سمت عرضه محصولات، فصل تعمیرات اساسی و توقفهای قابل توجه برنامهریزینشده در پالایشگاهها، بهویژه در شرق کانال سوئز، دانست.
این تحلیلگر ارشد بازار نفت اذعان داشت: با این حال، انتظار میرود افزایش تقاضا برای سوختهای گرمایشی، سوخت جت و نفت سفید و همچنین رونق بازار نفتای آسیا در آستانه تعطیلات پایان سال، تا حدی به تقویت حاشیه سود پالایشی کمک کند. با وجود این، در مجموع پیشبینی میشود حاشیه سود پالایشی در ماه آینده، بهواسطه افزایش سطح پالایش نفت خام، همچنان تحت فشار باقی بماند.
چشمانداز بازار
جنابی اضافه کرد: در دسامبر ۲۰۲۵ انتظار میرود بازار نفت در وضعیت تعادل شکنندهای باقی بماند؛ بهگونهای که فشارهای نزولی و صعودی بهطور همزمان یکدیگر را خنثی کنند. در سمت عرضه، تعدیل سیاستهای تولید اوپکپلاس و تداوم تولید پایدار تولیدکنندگان غیر اوپک، بهویژه ایالات متحده، نقش تعیینکنندهای خواهد داشت.
به عقیده این تحلیلگر ارشد بازار نفت، تقاضا نیز تحت تأثیر سلامت اقتصاد جهانی، نیازهای گرمایشی زمستانی در نیمکره شمالی و سطح فعالیت اقتصادی در آسیا شکل خواهد گرفت. بر این اساس، انتظار میرود نوسانات قیمتی قابل توجهی رخ دهد، زیرا عوامل بنیادین با ریسکهای ژئوپلیتیکی فزاینده و تأثیر مداوم بازارهای مالی و دلار آمریکا در تعامل خواهند بود. در مجموع، بازار احتمالاً در یک محدوده قیمتی مشخص نوسان کرده و نسبت به هرگونه اختلال پیشبینینشده در عرضه یا تغییرات دادههای اقتصاد کلان حساس باقی بماند.
وی خاطرنشان کرد: افزایش شدید نرخ کرایههای حملونقل همچنان به شکلدهی تفاوتهای قیمتی میان نفتهای خام مختلف و حاشیه سود پالایشی ادامه خواهد داد و جذابیت آربیتراژ میان برنت–دوبی و وستتگزاس اینترمیدیت–دوبی را در هفتههای آینده کاهش میدهد.
جنابی تاکید کرد: انتظار میرود واردات نفت خام چین، با توجه به تخصیص سهمیههای واردات در سهماهه نخست سال ۲۰۲۶ و افزایش اولین سهمیه واردات پالایشگاههای مستقل چین در سال ۲۰۲۶، همچنان در سطحی قوی باقی بماند.